तीन हजार महिलांना व्यवसायासाठी चालना; कमल कुंभार यांचा राष्ट्रपतींच्या हस्ते सत्कार
कमल कुंभार यांची प्रेरणादायी कथा:
गरीब कुटुंब, आर्थिक संकट आणि अयशस्वी विवाह या ओळखी बनवल्या तर स्त्री-पुरुष दोघांनाही वाईट वाटेल. कारण परिस्थिती आपल्या बाजूने कशी वळवावी हे जाणणाऱ्या माणसाची या तीन गोष्टी कधीच ओळख होऊ शकत नाहीत. अशीच एक प्रेरणादायी, संघर्ष आणि यशोगाथा म्हणजे महाराष्ट्रातील रहिवासी कमल कुंभार यांची. कमलने तिच्या आयुष्यात अनेक चढउतार पाहिले, पण त्यांचा धैर्याने सामना केला आणि समाजात एक उद्योजक म्हणून उदयास आली.
कमल कुंभार यांची प्रेरणादायी कथा
हेही वाचा: सीमा देवी: लोकांनी केली तिची चेष्टा, टोमणे मारली, ही गोष्ट आहे जम्मूच्या पहिल्या महिला ई-रिक्षा चालकाची.
चला जाणून घेऊया कमल कुंभार यांच्या आयुष्याबद्दल आणि त्या यशस्वी उद्योजक कशा झाल्या?
द बेटर इंडियाच्या वृत्तानुसार, महाराष्ट्रातील उस्मानाबाद येथील मजूर कुटुंबात जन्मलेल्या कमल कुंभार यांना लहानपणापासूनच गरिबीचा अनुभव आला. आर्थिक विवंचनेमुळे तिला पुढे काही करता आले असते असे शिक्षण मिळाले नाही. गरीब कुटुंबात पोटापाण्यापेक्षा जास्त अन्न असेल तर मुलींना त्यांच्या आईवडिलांची इच्छा नसतानाही त्यांच्याशी लग्न करायला लावले जाते.
घर आपलं होतं, पण समाजाच्या छोट्या विचारसरणीमुळे मुलगी लग्नानंतर अनोळखी होते, म्हणून समाजातील लोक कमलला अनोळखी समजून टोमणे मारू लागले. पण कमलला हे टोमणे तिच्या आयुष्याचे बनवायचे नव्हते, तिला ते चिरडायचे होते, पण हे तिला कसे कळले नाही? कारण तिच्याकडे ना पदवी होती ना पैसा, मग तिने गावात 500 रुपयांना बांगड्या विकायला सुरुवात केली. जेव्हा स्त्रिया तिच्याकडे बांगड्या घेण्यासाठी आल्या तेव्हा तिला समजले की तिला स्वावलंबी व्हायचे आहे असे नाही, तर लोकांना आवडते. तिला इतरही अनेक महिला आहेत.
त्या महिलांसाठी काहीतरी करण्याची इच्छा असल्याने कमलने बांगड्या विकून कमावलेल्या पैशातून काही पैसे घेतले, कर्ज घेतले, जे 2000 रुपयांपर्यंत पोहोचले, मग त्याच पैशातून 1998 मध्ये कमलने कमल पोल्ट्री आणि एकता प्रोड्युसर्स कंपनी सुरू केली आणि हळूहळू – हळुहळू त्यात महिलांना कामाला लागले. जेव्हा त्यांची कंपनी वाढू लागली तेव्हा कमलने महिलांसाठी एक बचत गट उघडला.
कमल थांबायला शिकला नाही. तिच्या अनुभवाला आणखी एक अनुभव जोडत, जेव्हा तिच्या क्षेत्रात अक्षय ऊर्जेशी संबंधित योजना आली तेव्हा तिने ‘ऊर्जा तज्ञ’ म्हणून प्रशिक्षण घेतले, त्याद्वारे तिने गावातील महिलांमध्ये जागृती केली आणि त्याचा परिणाम असा झाला की गावात सौर दिवे बसवण्यात आले. 3,000 घरे..
पुढे 2012 ते 2015 या काळात जिल्ह्यात भीषण दुष्काळ असताना कमल यांनी त्या आपत्तीत संधी पाहिली आणि त्या कोरडवाहू जमिनीवर शेळीपालन सुरू केले, त्यामुळे गरीबी, उपासमार, दुष्काळाने होरपळलेल्या शेतकऱ्यांनी आत्महत्या न करता, कमल हात उधार देऊ लागला.
हेही वाचा: वडिलांना झाला ब्रेन स्ट्रोक, मुलीने घेतली सलूनची जबाबदारी, ही गोष्ट तुम्हाला भावूक करेल
कमल पोल्ट्री फार्ममध्ये यशस्वी होताना पाहून गावातील इतर. लोकांनीही हे काम सुरू केले. खेड्यापाड्यांमध्ये जनजागृती करण्यासाठी, 2017 मध्ये, UNDP आणि NITI आयोग यांना मालिका उद्योजक कमल कुंभार यांच्याशी जोडून घ्यायचे होते आणि FICCI ने त्यांचा गौरव केला.
आम्ही तुम्हाला सांगतो की, आज कमल यांच्या संस्थेशी जवळपास 5000 महिला संबंधित आहेत आणि त्या त्यांना स्वावलंबी बनवत आहेत. कमल यांना 2020 आणि 2021 साठी राष्ट्रपती भवनात आंतरराष्ट्रीय महिला दिनी, 8 मार्च 2022 रोजी पशुसंवर्धन क्षेत्रात कार्यक्षम उद्योजकतेसाठी आयोजित कार्यक्रमात ‘नारी शक्ती पुरस्कार’ प्रदान करण्यात आला.
शिक्षणाअभावी काहीही करण्याची हिंमत न दाखवणाऱ्या अशा अनेक महिलांसाठी आज कमल एक उदाहरण म्हणून समोर आली आहे.
प्रेरणादायी
कुंभार महिला बचत गटांमध्ये सामील झाले
आणि 500 INR च्या गुंतवणुकीतून बांगड्या विकण्याचा छोटा व्यवसाय सुरू केला. दोन वर्षांनंतर, त्या महाराष्ट्रातील महिला महासंघाचे नेतृत्व करत होत्या.
तिने 1998 मध्ये कमल पोल्ट्री आणि एकता प्रोड्युसर कंपनी सुरू केली, ज्यामध्ये व्यवसाय किंवा मार्केटिंगचे कोणतेही ज्ञान नाही, 2,000 रुपयांची गुंतवणूक केली. कंपनी दरमहा सुमारे एक लाख रुपयांची विक्री करते. तिने आपल्या राज्यातील 5,000 पेक्षा जास्त महिलांना असेच उद्योग उभारण्यासाठी आणि स्वयंपूर्ण होण्यासाठी मार्गदर्शन केले आहे.[1]
2012 मध्ये तिने बी
पोल्ट्री फार्म सुरू करण्यासाठी 50 टक्के सबसिडीवर 50 लाखापर्यंत कर्ज कसं मिळवाल?
व्यवसाय सुरु कराचाय पण पैसे नाही, काळजी करू नका; ‘या’ सरकारी योजनेतून मिळेल स्वस्त कर्ज