ICDS युनिफाइड चाइल्ड डेव्हलपमेंट सर्व्हिसेस स्कीम
युनिफाइड चाइल्ड डेव्हलपमेंट सर्व्हिसेस स्कीम (ICDS) हा भारत सरकारचा एक उपक्रम आहे ज्याचा उद्देश राज्यातील महिला आणि बाल विकास विभागांतर्गत कार्यक्रम राबविण्याचा आहे.
ICDS लहान मुलांना एकात्मिक पद्धतीने पौष्टिक आहार, आरोग्यसेवा आणि प्रारंभिक शिक्षण सेवा पुरवते.
लहान मुले आणि त्यांच्या मातांच्या आरोग्य आणि पोषणाच्या समस्यांकडे दुर्लक्ष करणे हा पर्याय नाही, म्हणूनच या कार्यक्रमाचा विस्तार किशोरवयीन मुली, गरोदर स्त्रिया आणि स्तनदा मातांपर्यंत झाला आहे.
ICDS चे उद्दिष्ट आहे की मुले आणि मातांना त्यांच्या गावात किंवा वॉर्डांमध्ये एकत्रितपणे अत्यावश्यक सेवा प्रदान करणे. हा कार्यक्रम शहरी झोपडपट्ट्यांपासून ग्रामीण भाग आणि आदिवासी भागात विस्तारला आहे.
राज्यात, ICDS कार्यक्रमांतर्गत एकूण 553 प्रकल्प 364 ग्रामीण भागात, 85 आदिवासी भागात आणि 104 शहरी झोपडपट्ट्यांमध्ये कार्यरत आहेत.
या योजनेंतर्गत लाभार्थ्यांना पुरवल्या जाणाऱ्या काही प्रमुख सेवांचा समावेश आहे:
* पौष्टिक पूरक अन्न
* लसीकरण
* आरोग्य तपासणी
* संदर्भ आरोग्य सेवा
* अनौपचारिक पूर्व-शालेय शिक्षण
* पोषण आणि आरोग्य शिक्षण
या योजनेची मुख्य उद्दिष्टे 0-6 वर्षे वयोगटातील प्री-स्कूल मुलांचे पोषण आणि आरोग्य स्थिती सुधारणे आहेत; मुलांच्या योग्य मानसिक विकासास चालना; मृत्यू दर, कुपोषण, अपंगत्व आणि शाळा सोडण्याचे प्रमाण कमी करणे; बाल विकासासाठी विविध विभागांमध्ये प्रभावी समन्वय सुनिश्चित करणे; आणि पुरेसे पोषण आणि आरोग्य शिक्षणाद्वारे मातृत्व क्षमता वाढवणे.
